Albanie: Lois en matière de justice

Kodi i Procedurës Civile (1996)

Neni 27

Përdorimi i gjuhës shqipe në gjykim

1) Në të gjitha fazat e gjykimit përdoret gjuha shqipe.

2) Personat që nuk dinë shqip, përdorin gjuhën e tyre.

3) Ata marrin dijeni për provat dhe për gjithë zhvillimin e gjykimit me anë të përkthyesit.

Neni 116

Gjuha e hartimit të aktit

1) Aktet procedurale hartohen në gjuhën shqipe.

2) Gjykata për pyetjen e personave që nuk dinë gjuhën shqipe ose për përkthimin e dokumenteve të shkruara në gjuhë të huaj thërret përkthyesin.

3) Përkthyesi që nuk paraqitet pa shkaqe të përligjura, thirret me detyrim. Ai mban përgjegjësi penale dhe civile sikurse eksperti.

Neni 137

Akti njoftohet në gjuhën e vendit nga i cili është dërguar, por marrësi që nuk e njeh gjuhën në të cilën është përpiluar akti, ka të drejtë të refuzojë njoftimin dhe të kërkojë që ai të përkthehet në gjuhën shqipe ose në një gjuhë tjetër të njohur prej pritësit për llogari të palës kërkuese dhe me shpenzimet e saj.

Neni 222

Kërkesa për dhënien e ndihmës juridike të bërë nga gjykata e një shteti të huaj duhet të përmbajë kushtet e parashikuara nga neni i mësipërm, të jetë hartuar në gjuhën shqipe ose të jetë përkthyer në këtë gjuhë dhe t’i jenë bashkëngjitur shpenzimet e nevojshme për përkthim. Në rast të kundërt gjykata ose marrësi mund të refuzojë kryerjen e veprimeve të kërkuara. Kur ndërmjet dy shteteve ka marrëveshje për dhënien e ndërsjellë të ndihmës juridike, zbatohen dispozitat e kësaj marrëveshjeje.

Neni 266

Kur shkresa është në gjuhë të huaj, ajo paraqitet bashkë me përkthimin e saj në gjuhë shqipe, të legalizuar nga ambasada apo konsullata përkatëse ose nga organi tjetër kompetent. Kur gjykata nuk mund ta kontrollojë vetë saktësinë e përkthimit, emëron përkthyes.

Code de procédure civile (1996)

Article 27

Emploi de l’albanais à l’audience

1) La langue albanaise est utilisée dans toutes les phases de la procédure judiciaire.

2) Les personnes qui ne connaissent pas la langue albanaise utilisent leur propre langue.

3) Elles sont informées des accusations qui pèsent sur elles et de l’ensemble de la procédure judiciaire par l'intermédiaire d’un interprète.

Article 116

Langue de la procédure

1) Les actes de procédure sont rédigés en albanais.

2) Le tribunal fait appel à un interprète-traducteur lorsqu’un témoin ne connaît pas l’albanais ou pour traduire les documents rédigés dans une langue étrangère.

3) Le traducteur qui n’a aucune raison légitime de ne pas se présenter à l’audience est sommé de le faire. Il est civilement et pénalement responsable, au même titre qu’un expert.

Article 137

Contenu de l'acte de procédure

L’acte est notifié dans la langue du pays d’où il est envoyé, mais le destinataire qui ne connaîtrait pas la langue dans lequel l’acte a été établi a le droit de refuser la notification et de demander qu’il soit traduit en albanais ou dans toute autre langue connue de lui au nom et aux frais de la partie requérante.

Article 222

La demande d'aide judiciaire rendue par le tribunal d'un pays étranger doit contenir les conditions prévues dans le paragraphe précédent, elle doit être rédigée en albanais ou être traduite dans cette langue et comprendre le coût de la traduction nécessaire. Dans le cas contraire, le tribunal ou le justiciable peut refuser d'exécuter les actions requises, en l' absence d'accord entre les deux pays pour l'octroi de dispositions d'entraide judiciaire dans le présent accord.

Article 266

Si un document est rédigé dans une langue étrangère, il doit être présenté en même temps que sa traduction en albanais, puis authentifiée par l'ambassade, le consulat concerné ou par toute autre autorité compétente. Lorsque le tribunal ne peut pas vérifier l'exactitude de la traduction lui-même, il désigne un interprète.

LIGJ Nr.8328, datë 16.4.1998 për të drejat dhe trajtimin
e të dënuarve me burgim dhe të paraburgosurve

Neni 5

Respektimi i të drejtave të njeriut

2) Të paraburgosurit dhe të dënuarit trajtohen pa njëanshmëri dhe pa diskriminim mbi bazë gjinie, race, ngjyre, përkatësie etnike, gjuhe, feje, bindjeje politike, fetare ose filozofike, orientimi seksual, identiteti gjinor gjendjeje ekonomike, arsimore ose shoqërore, përkatësie prindërore, moshe, gjendjeje familjare ose martesore, gjendjeje shëndetësore, aftësie të kufizuar, shtetësie ose përkatësie në një grup të caktuar ose për çdo shkak tjetër që përbën diskriminim.

Neni 9

Rehabilitimi social dhe riintegrimi

5) Për të paraburgosurit dhe të dënuarit që i përkasin minoriteteve etnike dhe gjuhësore, të huajt dhe personat pa shtetësi, për aq sa është e mundur, mundësohen programe që respektojnë kulturën e tyre.

Neni 30

Pranimi në institucion

1) Në çdo institucion krijohet komisioni i pritjes për të pranuar të sapoardhurit. Komisioni informon të paraburgosurin dhe të dënuarin në një gjuhë të kuptueshme për rregulloren e institucionit, të drejtat dhe detyrimet e tij, të drejtat e tij për këshillim e ndihmë ligjore, rregullat e procedurat për paraqitjen e kërkesave e të ankesave.

2) Autoritetet e institucionit i pajisin menjëherë të paraburgosurit dhe të dënuarit me informacion të shkruar për rregullat në institucion, të drejtat dhe detyrimet e tyre. Të paraburgosurit dhe të dënuarit që i përkasin minoriteteve etnike ose gjuhësore, të huaj ose persona pa shtetësi, pajisen me informacion me gojë dhe me shkrim, në gjuhën që e kuptojnë, për të drejtat dhe detyrimet e tyre në institucion. I dënuari ka të drejtë të mbajë informacionin me shkrim për vete.

Neni 37

Arsimimi

4) Të dënuarve dhe të paraburgosurve që i përkasin minoriteteve etnike ose gjuhësore që nuk kuptojnë ose zotërojnë gjuhën shqipe, të dënuarve të huaj u mundësohen materiale të shkruara në gjuhën e tyre ose në një gjuhë që e kuptojnë më mirë.

Neni 54.1

Procedura e dhënies së masave disiplinore

4) I dënuari dhe i paraburgosuri kanë të drejtë të kenë përkthyes, nëse nuk mund të
kuptojnë ose flasin gjuhën shqipe.

Neni 66

Rregullat e transferimit

Për t’u siguruar që transferimi i të dënuarve të huaj lehtëson riintegrimin e tyre dhe nuk shkel të drejtat e tyre themelore, duhen marrë parasysh mendimi i të dënuarve, lidhjet familjare, gjuhësore, kulturore, sociale e ekonomike dhe kushtet e burgjeve në shtetin ku ai do të vuajë dënimin, para marrjes së vendimit të formës së prerë.

Loi n° 8328 du 16 avril 1998 sur les droits
et le traitement des détenus et des prisonniers

Article 5

Respect des droits de l'homme

2) Les détenus et les prisonniers sont traités sans parti pris et sans aucune discrimination entre eux fondée sur le sexe, la race, la couleur de la peu, l'origine ethnique, la langue, la religion, les opinions politiques, les convictions religieuses ou philosophiques, l'orientation sexuelle, la situation économique de l'identité de genre, l'orientation scolaire ou sociale, l'âge des parents, la famille ou l'état matrimonial, l'état de santé, les handicaps, la nationalité ou l'appartenance à un groupe particulier ou pour toute autre raison qui constitue une discrimination.

Article 9

Réhabilitation et réinsertion sociale

5) Pour les détenus et prisonniers appartenant à des minorités ethniques et linguistiques, ainsi qu'aux étrangers et aux apatrides, des programmes doivent leur permettre dans la mesure du possible de respecter leur culture.

Article 30

Admission à l'institution

1) Chaque comité de réception de l'établissement doit mettre en place des mesures pour recevoir les nouveaux arrivants. Le comité doit informer tout détenu ou quiconque est reconnu coupable, dans une langue qu'il comprend, des règlements, de ses droits et obligations envers l'établissement, de ses droits à un avocat et à l'aide juridique, ainsi que les règles et la procédure pour le dépôt des requêtes et des appels.

2) Les autorités de l'établissement doivent fournir aux détenus et aux prisonniers des informations écrites sur les règles de l'institution, leurs droits et leurs obligations. Les détenus et les prisonniers qui appartiennent à des minorités ethniques ou linguistiques, ainsi que les étrangers ou les apatrides, doivent recevoir des informations à l'oral et par écrit, dans une langue qu'ils comprennent relativement à leurs droits et à leurs obligations envers l'institution. Tout condamné a le droit de garder l'information écrite pour lui-même.

Article 37

Instructions

4) Les prisonniers et les détenus appartenant à des minorités ethniques ou linguistiques, ainsi que les détenus étrangers, qui ne comprennent pas ou ne maîtrisent pas la langue albanaise, des instructions écrites doivent être mises à leur disposition dans leur propre langue ou dans la langue qu'ils comprennent le mieux.

Article 54.1

Procédure d'émission des mesures disciplinaires

4) Quiconque est détenu et déclaré coupable a le droit de recevoir l'aide d'un interprète, s'il ne peut comprendre ou parler l'albanais.

Article 66

Règle de transfert

Pour s'assurer que le transfert des détenus étrangers dans le but de faciliter leur réintégration et ne viole pas leurs droits fondamentaux, il faut tenir compte des avis des prisonniers, des liens familiaux, de la langue, des conditions culturelles, sociales et économiques dans la prison de l'État où ils purgeront leur peine, avant de prendre une décision finale.

Kodi Penal (2010)

Neni 253

Shkelja e barazisë së shtetasve

Kryerja për shkak të detyrës e në ushtrim të saj, nga ana e punonjësit me funksion shtetëror apo në shërbim publik, të dallimeve mbi bazë origjine, seksi, gjendjes shëndetësore, bindjeve fetare, politike, të veprimtarisë sindikale ose për shkak të përkatësisë në një etni, komb, racë apo fe të caktuar, që konsiston në krijimin e privilegjeve të padrejta ose në refuzimin e një të drejte ose përfitimi që buron nga ligji, dënohet me gjobë ose me burgim gjer në pesë vjet.

Code pénal (2010)

Article 253

Violation de l'égalité des citoyens

Tout agent de l’administration ou de la fonction publique qui, dans le cadre de sa mission et dans l’exercice de ses fonctions, commet un acte de discrimination fondée sur l’origine, le sexe, l’état de santé, les convictions religieuses ou politiques, l’activité syndicale ou l’appartenance à un groupe ethnique, une nation, une race ou une religion quelconque, qui confère un privilège indu ou prive d’un droit ou d’un avantage reconnu par la loi, est passible d'une amende ou d'une peine d'emprisonnement de cinq ans. .

Kodi i Procedurës Penale (2013)

Neni 8

Përdorimi i gjuhës shqipe

1) Në të gjithë fazat e procedimit përdoret gjuha shqipe.

2) Personat që nuk dinë shqip përdorin gjuhën e tyre dhe, me anën e përkthyesit, kanë të drejtë të flasin e të marrin dijeni për provat e aktet, si dhe për zhvillimin e procedimit.

Neni 98

Gjuha e akteve

1) Aktet procedurale penale bëhen në gjuhën shqipe.

2) Personi që nuk flet gjuhën shqipe pyetet në gjuhën amëtare dhe procesverbali mbahet edhe në këtë gjuhë. Në të njëjtën gjuhë përkthehen aktet procedurale që i jepen me kërkesën e tij.

3) Shkelja e këtyre rregullave sjell pavlefshmërinë e aktit.

Code de procédure pénale (2013)

Article 8

Usage de la langue albanaise

1) À tous les stades de la procédure la langue albanaise doit être utilisée.

2) Les personnes qui ne connaissent pas l'albanais peut employer leur langue maternelle et, par l'intermédiaire d'un traducteur, elle sont ont le droit de s'exprimer et d'être informées des inculpations et des actes de procédure ainsi que de toutes les étapes phases de la procédure judiciaire.

Article 98

La langue des actes

1) Les actes de procédure pénale sont faites en albanais.

2) Quiconque ne parle pas l'albanais est interrogé dans sa langue maternelle et le procès-verbal est également consigné dans cette langue. Les actes de procédure remis, sur sa demande, à cette personne sont traduits dans la même langue.

3) La violation de ces dispositions a pour effet d'invalider les actes.

Ligj nr. 108/2013 për të huajt

Neni 52

Leja e qëndrimit për studentë dhe nxënës shkolle

1) I huaji, i cili ka hyrë dhe qëndron në Republikën e Shqipërisë për qëllime studimi, pranë një institucioni arsimor publik apo privat të njohur nga shteti shqiptar, ka të drejtë të aplikojë për leje qëndrimi, sipas kritereve të përgjithshme të përcaktuara në nenet 34, 37 dhe 38 të këtij ligji.

2) I huaji, i pranuar në një institucion arsimor, apo që merr pjesë në trajnime ose praktika profesionale, pajiset me leje qëndrimi, me afat jo më shumë se një vit, kur lëshohet për herë të parë dhe mund të shtyhet çdo herë me një vit deri në përfundimin e shkollës, të studimeve ose të praktikës. Në rast se kohëzgjatja e kursit është më e vogël se një vit, afati i lejes së qëndrimit është i barabartë me kohëzgjatjen e kursit.

3) I huaji duhet të provojë se është pranuar nga institucioni arsimor, se ka njohuri të mjaftueshme të gjuhës së shkollimit ose trajnimit, si dhe disponon mjete financiare të mjaftueshme për jetesën në Republikën e Shqipërisë gjatë studimeve. Për ripërtëritjen e lejes së qëndrimit, përveç të tjerash, i huaji duhet të provojë mbi progresin e bërë në drejtim të studimeve, sipas legjislacionit në fuqi.

Neni 111

Urdhri i dëbimit si person i padëshiruar

1) I huaji, i shpallur person i padëshiruar, dëbohet nga territori i Republikës së Shqipërisë me urdhër dëbimi, të nxjerrë nga Ministri i Brendshëm.

2) Urdhri i dëbimit si person i padëshiruar i njoftohet në formë të shkruar të huajit në gjuhën që kupton ose së paku në gjuhën angleze dhe përmban:

a) të dhënat personale të personit të dëbuar;
b) arsyet për të cilat është nxjerrë urdhri i dëbimit;
c) periudhën e ndalimit të hyrjes në Shqipëri;
ç) në rast ripranimi, shtetin ku do të kryhet ky ripranim;
d) datën e largimit;
dh) mënyrën e ekzekutimit;
e) pikën e kalimit kufitar nga do të largohet.

Neni 121

Ndalimi në qendër të mbyllur

4) I huaji njoftohet në formë të shkruar, në gjuhën që kupton ose së paku në gjuhën angleze, mbi urdhrin e ndalimit në qendër të mbyllur, i cili përmban arsyen e ndalimit, afatet e ndalimit, të drejtën të sigurojë mbrojtje ligjore me një avokat të zgjedhur prej tij ose kryesisht, si dhe të kontaktojë me të afërmit e vet.

Neni 127

Të drejtat e të huajit të ndaluar në qendrën e mbyllur

1) I huaji, i cili qëndron në një qendër të mbyllur, sipas dispozitave të këtij kreu, njihet, në gjuhën që kupton, apo së paku në gjuhën angleze, me çdo veprim, i cili kryhet nga autoritetet përgjegjëse, për mbajtjen e tij në qendër.

5) Në rast se ripranohet, i huaji informohet për të drejtat dhe detyrimet, që ka në bazë të legjislacionit shqiptar, në gjuhën që kupton, apo së paku në gjuhën angleze.

Loi n° 108/2013 sur les étrangers

Article 52

Permis de séjour pour les étudiants et les écoliers

1) Tout étranger qui est entré et demeure dans la république d'Albanie à des fins études dans un établissement d'enseignement public ou privé reconnu par l'État albanais a le droit de demander un permis de séjour, selon les critères énoncés dans les articles 34, 37 et 38 de la présente loi.

2) Tout étranger admis dans un établissement d'enseignement ou qui participe à une formation ou à une pratique professionnelle doit être muni d'un permis de séjour valide pour une durée maximale d'un an, lorsque celui-ci est émis pour la première fois et à chaque fois il peut être prolongé d'un an jusqu'à la clôture de l'établissement ou la fin des études ou de la pratique. Dans le cas où la durée du cours est inférieure à un an, la durée du séjour est égale à la durée du cours.

3) L'étranger doit prouver qu'il est accepté par un établissement d'enseignement et qu'il a une connaissance suffisante de la langue d'enseignement ou de formation, ainsi que des fonds disponibles pour vivre en Albanie pendant ses études. Pour le renouvellement de son permis de séjour, entre autres, l'étranger doit prouver ses progrès réalisés dans ses études, conformément à la législation.

Article 111

Ordonnance d'expulsion comme persona non grata

1) Tout étranger déclaré persona non grata est expulsé du territoire de la république d'Albanie par une ordonnance d'expulsion émis par le ministre de l'Intérieur.

2) L'ordonnance d'expulsion comme persona non grata doit être notifiée par écrit à l'étranger une langue qu'il comprend ou au moins en anglais, et doit contenir:

a) les coordonnées de la personne qui doit être expulsée;
b) les raisons pour lesquelles l'ordonnance d'expulsion a été émise;
c) la période d'interdiction d'entrée en Albanie;
d) si il y a une réadmission et l'État où elle sera effective;
e) la date de départ;
f) la méthode d'exécution;
g) le point de passage frontalier il i sera laissé.

Article 121

Incarcération dans un centre de détention

4) Tout étranger doit être informé par écrit dans une langue qu'il comprend ou au moins en anglais, de l'ordre d'incarcération dans un centre de détention, ce qui comprend les motifs de la détention, la période de détention, le droit de fournir une protection judiciaire à un avocat de son choix ou principalement, ainsi que les contacts possibles avec ses proches.

Article 127

Les droits des étrangers détenus dans un centre de détention

1) Un étranger, qui séjourne dans un centre de détention en vertu des dispositions du présent chapitre, a le droit de connaître, dans une langue qu'il comprend ou au moins en anglais, chacun des actes faits par les autorités chargées de le garder en détention.

5) En cas de réadmission, un étranger doit être informé au sujet de ses droits et de ses obligations, ce qui, en vertu de la loi albanaise, est fait dans une langue qu'il comprend ou au moins en anglais.