Albanie

Ligji për Avokatin e Popullit

LIGJI Nr. 8454, datë 4.2.1999, plotësuar me ligjin nr.8600 datë 10.04.2000, ndryshuar me ligjin nr.9398, datë 12.05.2005, shtuar dhe ndryshuar me ligjin nr.155/2014, datë 27.11.2014:

“PËR AVOKATIN E POPULLIT”

Neni 1

Objekti i ligjit

Objekti i këtij ligji është përcaktimi i rregullave të organizimit dhe të funksionimit të Avokatit të Popullit.

Neni 2

Detyrat e Avokatit të Popullit

1) Avokati i Popullit mbron të drejtat, liritë dhe interesat e ligjshëm të individit nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme e të parregullta të organeve të administratës publike, si dhe të të tretëve që veprojnë për llogari të saj. Ai është nxitës i standardeve më të larta të të drejtave dhe lirive të njeriut në vend.

2) Avokati i Popullit i udhëhequr nga parimet e paanësisë, konfidencialitetit, profesionalizmit dhe pavarësisë ushtron veprimtarinë në mbrojtje të të drejtave dhe të lirive të njeriut, të parashikuara në dispozita kushtetuese dhe në ligje. Dispozitat e këtij ligji zbatohen edhe për mbrojtjen e të drejtave të të huajve, të cilët janë ose jo, rezidentë të rregullt në Shqipëri, të refugjatëve, azilkërkuesve si dhe të personave pa shtetësi që ndodhen në territorin e Republikës së Shqipërisë, sipas kushteve të parashikuara në ligj.

3) Avokati i Popullit kryen edhe detyra të tjera të caktuara me ligje të veçanta.

Neni 12

E drejta për t’u ankuar

1) Çdo individ, grup individësh ose organizata joqeveritare, që pretendojnë se u janë shkelur të drejtat dhe liritë dhe interesat e tyre të ligjshme nga veprimet ose mosveprimet e paligjshme e të parregullta të organeve të administratës publike, kanë të drejtë të ankohen ose të njoftojnë Avokatin e Popullit dhe të kërkojnë ndërhyrjen e tij për vënien në vend të së drejtës ose lirisë së shkelur.

2) Avokati i Popullit duhet të ruajë fshehtësinë nëse e sheh të arsyeshme si dhe nëse kjo kërkohet nga personi që bën ankesën, kërkesën apo njoftimin.

Neni 16

Shërbim pa pagesë

Çdo shërbim që bëhet nga Avokati i Popullit lidhur me ankesat, kërkesat e njoftimet është pa pagesë.

Neni 19

Procedura e hetimit

Në rastet kur vendos të kryejë hetime të pavarura, Avokati i Popullit ka të drejtë:

a): të kryejë hetime në vend, përfshirë edhe hyrjen në çdo zyrë të institucioneve publike dhe këqyrjen në vend të akteve apo dokumenteve që kanë lidhje me çështjen që heton.

b): të kërkojë shpjegime nga çdo organ i administratës qendrore dhe vendore, si dhe të marrë çdo dosje apo material që ka lidhje me hetimin;

c): të marrë në pyetje çdo person që, sipas tij, është i lidhur me çështjen nën hetim, dhe të thërrasë në zyrën e tij të gjithë personat pa imunitet;

ç): të kryejë ose të kërkojë ekspertiza.

Avokati i Popullit ka të drejtë të caktojë një afat për kryerjen e veprimeve të mësipërme.

Neni 24

E drejta e Avokatit të Popullit për rekomandime legjislative

Kur Avokati i Popullit vëren se është vetë përmbajtja e ligjit ose e akteve të tjera normative dhe jo zbatimi i tyre, shkaku që krijon premisa për shkelje të të drejtave të njeriut, të njohura nga Kushtetuta ose ligjet e tjera, ka të drejtë:

a): t’u rekomandojë organeve që kanë të drejtën ligjvënëse të bëjnë propozime për ndryshimin dhe përmirësimin e ligjeve;

b): t’u propozojë organeve të administratës ndryshimin ose përmirësimin e akteve nënligjore; mosshqyrtimi i propozimit brënda 30 ditëve sjell si pasojë pezullimin e fuqisë së akteve nënligjore që shkaktojnë shkelje të të drejtave dhe lirive.

c): të vërë në lëvizje Gjykatën Kushtetuese me kërkesën për shfuqizimin e akteve të tilla.

Neni 26

Raportimi në Kuvend

1) Avokati i Popullit paraqet në Kuvend një raport vjetor, i cili diskutohet në seance plenare. Një kopje e këtij raporti i dërgohet Presidentit të Republikës dhe Kryetarit të Këshillit të Ministrave.

2) Raporti vjetor për vitin pasardhës duhet të paraqitet jo më vonë se 30 prilli i vitit në vazhdim.

Neni 29

Përgatitja e raporteve për të drejtat e njeriut

Avokati i Popullit kontribuon në përgatitjen e raporteve të shtetit shqiptar për organizmat ndërkombëtarë, në zbatim të konventave të ratifikuara nga shteti shqiptar, lidhur me të drejtat e liritë e njeriut në Republikën e Shqipërisë dhe mund të paraqesë pranë tyre raporte paralele. Avokati i Popullit nxit përfshirjen e mbrojtjes së të drejtave dhe lirive të njeriut, të parashikuara në Kushtetutë dhe në legjislacionin në fuqi në programet mësimore, si dhe zbatimin e tyre në institucionet arsimore.

Neni 30

Bashkëpunimi me organizatat joqeveritare

1) Në kryerjen e funksioneve të veta, Avokati i Popullit bashkëpunon ngushtë me organizatat joqeveritare, duke marrë periodikisht mendimet e tyre për gjendjen e të drejtave dhe të lirive të njeriut.

2) Avokati i Popullit, në bashkëpunim me organizatat joqeveritare, organizon, të paktën një here në vit, veprimtari kombëtare për gjendjen e të drejtave dhe të lirive të njeriut në Republikën e Shqipërisë.

Loi sur le médiateur

LOI n° 8454 du 2 avril 1999 modifiée par la loi n° 8600 du 10 avril 2000 modifiée par la loi n° 9398 du 12 mai 2005, avec l'ajout et la modification de la loi n° 155/2014 du 27 novembre 2014:

«SUR L'AVOCAT DU PEUPLE»

Article 1^er

Objet de la loi

L'objet de cette loi est de définir des règles pour l'organisation et le fonctionnement du médiateur.

Article 2

Les fonctions du médiateur

1) Le médiateur défend les droits, les libertés et les intérêts légitimes des individus contre les actions illégales ou l'omission abusive de la part des organismes de l'administration publique, ainsi que des tiers agissant en son nom. Il est un promoteur des normes les plus élevées en matière des droits de l'Homme et des libertés dans le pays.

2) Le médiateur doit se laisser guider par les principes d'impartialité, de confidentialité, de professionnalisme et d'indépendance, qui orientent son activité dans la défense des droits et des libertés prévus par les dispositions constitutionnelles et les lois. Les dispositions de la présente loi s'appliquent également dans la protection des droits des étrangers, qu'ils résident ou non légalement en Albanie, ainsi qu'aux réfugiés, aux demandeurs d'asile et aux apatrides situés dans la république d'Albanie, selon les conditions prévues par la loi.

3) Le médiateur exerce également d'autres fonctions prescrites par des lois particulières.

Article 12

Le droit de faire appel

1) Tout individu, tout groupe d'individus ou toute organisation non gouvernementale, qui prétend être victime pour des infractions aux libertés et aux droits de l'Homme, ainsi qu'à ses intérêts légitimes contre les actions illégales ou à l'omission abusive des organismes de l'administration publique, a le droit de se plaindre ou de faire appel au médiateur et de demander son intervention pour respecter la liberté ou le droit violé.

2) Le médiateur doit maintenir la confidentialité s'il le juge nécessaire à la requête de la personne qui dépose la plainte, la demande ou l'avis.

Article 16

Service gratuit

Tous les services rendus par le médiateur en ce qui concerne les plaintes, les demandes ou les avis sont gratuits.

Article 19

Procédures d'enquête

Dans les cas où il décide de mener une enquête indépendante, le médiateur a le droit:

a) d'effectuer sur place des enquêtes, y compris l'accès à un bureau des institutions publiques et d'examiner sur place des actes ou des documents relatifs à l'affaire sous enquête.

b) d'exiger des explications de tous la part de tous les organismes de l'administration centrale et locale, ainsi que tous les fichiers ou les documents relatifs à l'enquête;

c) d'interroger toute personne qui, selon lui, est impliquée dans l'affaire en cause et de faire appel à son bureau pour toute personne sans immunité;

d) d'effectuer ou d'exiger une expertise.

Le médiateur a le droit de fixer un délai pour la réalisation des actions ci-dessus.

Article 24

Le droit du médiateur à des recommandations aux lois

Lorsque le médiateur constate que le contenu d'une loi ou d'un autre acte normatif et de sa non-application conduisant à des infractions aux droits de l'Homme reconnus par la Constitution ou par d'autres lois, il a le droit:

a) de recommander aux organismes responsables des propositions législatives des modifications et des améliorations aux lois;

b) de proposer aux organismes administratifs de modifier ou d'améliorer la réglementation; le défaut d'examiner la proposition dans les trente jours se traduit pas la suspension de l'application des règlements causant les infractions aux droits et libertés;

c) de saisir la Cour constitutionnelle lui pour demander d'abroger ces actes.

Article 26

Rapport au Parlement

1) Le médiateur doit présenter un rapport annuel à l'Assemblée sur cette question en séance plénière. Un exemplaire du rapport doit être envoyé au président de la république et président du Conseil des ministres.

2) Le rapport annuel pour l'année suivante doit être déposé au plus tard le 30 avril de l'année en cours.

Article 29

Préparation des rapports sur les droits de l'Homme

Le médiateur contribue à la préparation des rapports de l'État albanais pour les organismes internationaux dans la mise en œuvre des conventions ratifiées par le gouvernement albanais en ce qui concerne les libertés et les droits de l'Homme dans la république d'Albanie; il peut leur soumettre des rapports parallèles. Le médiateur doit favoriser l'insertion de la protection des droits et libertés prévue par la Constitution et par la législation en vigueur dans les programmes d'éducation, ainsi que leur mise en œuvre dans les établissements d'enseignement.

Article 30

La coopération avec les organisations non gouvernementales

1) Dans l'exercice de ses fonctions, le médiateur coopère étroitement avec les organisations non gouvernementales afin d'obtenir périodiquement leurs réflexions sur la situation des droits de l'Homme et des libertés fondamentales.

2) En coopération avec les organisations non gouvernementales, le médiateur organise, au moins une fois l'an, des conférences nationales sur la situation des droits de l'Homme et des libertés fondamentales dans la république d'Albanie.